Yunanistan’ın Doğu Trakya’dan Çekilişi ve Mübadele Görüşmelerine Etkisi (1922-1923)

Özet

1919-1922 yılları arasında devam eden Türk Kurtuluş Savaşı, 1922 yılında Türkler lehine son bulurken, Batı Anadolu’da TBMM Hükümeti ile Yunan kuvvetleri arasında yaşanan çatışmalar da sona ermiş ve Yunanistan, işgal ettiği alanlardan çekilmiştir. Savaş boyunca genel anlamda İtilaf Devletleri ancak daha sonrasında ise özellikle İngiltere tarafından maddi ve manevi anlamda desteklenen Yunanistan’ın Trakya’daki işgali Büyük Taarruz sonrasında devam etmiştir.

Savaşın sona ermesiyle birlikte TBMM Hükümeti, odak noktasını İngiliz işgali altında bulunan boğazlar ve Yunanların işgalinde bulunan Trakya’ya yöneltmiş, ateşkes görüşmelerinin eksen noktasını da Trakya olarak belirlemiştir. Bu bağlamda, Mudanya görüşmelerinde ağırlıklı olarak tartışılan konu da Doğu Trakya olmuştur. Mudanya Ateşkes Antlaşması ile Doğu Trakya’nın TBMM Hükümetine verilmesi Yunan tarafında ciddi bir başka travma yaratmış ve bu bölgede yaşayan Rumlar hızlı bir şekilde Batı Trakya ve Yunanistan’a doğru göç etmeye başlamışlardır. Lozan Konferansı esnasında da devam eden bu göçler konferansın gündemine taşınmış hatta Batı Trakya’da yığılan Rum nüfus başka bir deyişle Batı Trakya’nın Yunanistan’da kalması için de bir dayanak oluşturmuştur.

Bu çalışmada, Doğu Trakya’dan1922 yılında başlayan ve 1923 yılında da devam eden Rum göçleri Yunanca kaynaklar başta olmak üzere Türkçe ve İngilizce kaynaklar kapsamında değerlendirilecek ve göçlerin mübadele sözleşmesi ve Lozan Konferansı’na etkileri analiz edilecektir.