Osmanlı Seferlerinde İaşe Teminine Bir Örnek: 1615 Tarihinde Sinan Çavuş’un Et Tedarik Görevi

Yazarlar

  • Süleyman Polat Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.14563431

Anahtar Kelimeler:

Sefer İaşesi, Et Temini, Sinan Çavuş, Kara Mehmet Paşa, Revan Seferi

Özet

Osmanlı seferlerinde iaşe organizasyonunun en önemli parçalarından birisi et teminiydi. Seferler esnasında bu işi koyun eminleri yürütmüştü. Koyun eminleri eti büyük ölçüde küçükbaş hayvanlardan özellikle koyunlardan tedarik etmeye çalışmışlardı. Nitekim bu çalışmada Sinan Çavuş’un I. Ahmet döneminde Kara Mehmet Paşa’nın 1615-1616 tarihlerinde seraskerlik yaptığı Revan Seferi esnasındaki et teminine odaklanılmıştır. Sinan Çavuş aynı rütbeyle Kuyucu Murat Paşa ve Nasuh Paşa’nın doğu seferlerinde koyun eminliği görevini yürütmüştü. Bundan dolayı olsa gerek ki önceki seferlerde edindiği deneyimleriyle Kara Mehmet Paşa’nın Doğu Seferi’nde de görevi yine O sürdürmüştü. İşte bu çalışmada Sinan Çavuş’un koyun teminine odaklanan muhasebe kayıtları incelenmiştir. Bunlardan birisi Sinan Çavuş’un tüm sefer esnasında yürüttüğü iştiralara dair bilgiler ihtiva eden ruznamçe defteridir. Bir diğeriyse Sinan Çavuş’un uhdesinde tutulan seferin ilk beş aylık periyodundaki verileri ihtiva eden muhasebe kayıdıdır. Özellikle bu ikinci muhasebe kaydı Sinan Çavuş’un et temin süreciyle ilgili ayrıntılı bilgiler vermektedir ve çalışmanın odaklandığı asıl kaynak olmuştur. Çalışmada bu kaynak derinlemesine değerlendirilmiş, Sinan Çavuş’un sefer için gerekli koyunları nasıl sağladığı, sağlanan koyunların nasıl dağıtıldığı ve bu süreçte Sinan Çavuş’un diğer faaliyetleri ortaya konulmuştur. 

Referanslar

Kaynakça

- Arşiv Kaynakları

Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA):

Ali Emiri Tasnifi, IV. Murad (AE.SMRD.IV), 1/57.

Kamil Kepeci Tasnifi (KK), 1902.

Maliyeden Müdevver Defteri (MAD), 4433; MAD 5872; MAD 7174.

- Kitabî Kaynaklar ve Tetkik Eserler:

AK, Mahmut, “Damad Mehmet Paşa”, DİA, C. 28, Ankara 2003.

DANİŞMEND, İsmail Hami, İzahlı Osmanlı Kronolojsi, C. III, İstanbul 1950.

Hasan Beyzade Ahmed Paşa, Hasan Bey-zâde Târîhi, Haz. Şevki Nezihi Aykut, C.III, Ankara 2004.

İŞBİLİR, Ömer, XVII. Yüzyıl Başlarında Şark Seferlerinin İaşe, İkmal ve Lojistik Meseleleri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 1996.

Kâtib Çelebi, Fezleke, C.I, İstanbul 1287.

KILIÇARSLAN, Yasemin, “Cebeci” DİA, C.7, Ankara 1993, ss. 182-183.

ÖZCAN, Abdulkadir, “Kapıkulu”, DİA, C. 24, Ankara 2001, ss. 347-349.

POLAT, Süleyman, “IV. Murat Devri Revan ve Bağdat Seferlerinde Et Temini ve Tevzi Hususundaki Faaliyetler”, Kalede Nefer, Seferde Ordu Esarette Asker: Osmanlı Devleti’nde Savaş, Toplum ve İaşe, Editörler: Süleyman Polat, Ü.Gülsüm Polat, Selenge Yay., İstanbul 2022, ss. 11-48.

POLAT, Süleyman, “Kuyucu Murat Paşa’nın Celali Seferi Finansmanı”, Ege Tarih İncelemeleri Dergisi, XXIX/2, Aralık 2014, 563-603.

POLAT, Süleyman, IV. Murat’ın Revan Seferi Organizasyonu ve Stratejisi, ATASE Yay., Ankara 2015.

Topçular Kâtibi, Topçular Kâtibi Abdülkadir (Kadri) Efendi Tarihi, Haz. Ziya Yılmazer, C.2, Ankara 2003.

UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Osmanlı Devleti Teşkilatında Kapıkulu Ocakları, C. I, TTK Yay., Ankara 1988.

İndir

Yayınlanmış

30.12.2024

Nasıl Atıf Yapılır

Polat, S. (2024). Osmanlı Seferlerinde İaşe Teminine Bir Örnek: 1615 Tarihinde Sinan Çavuş’un Et Tedarik Görevi . Tarih Tetkikleri Dergisi, 2(4), 74–92. https://doi.org/10.5281/zenodo.14563431